Okazuje się, że w dzisiejszych czasach stosowanie syntetycznych leków może przynosić więcej szkód niż korzyści. Według specjalistów substancje te są ulepszeniem samych roślin, a dostęp do nich ma większość współczesnego społeczeństwa. Niestety koncerny farmaceutyczne, kierujące się chęcią jak największego zysku, często poprzez reklamę, wywierają nacisk na odbiorcach twierdząc, iż tylko ich wyroby gwarantują utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Dziś propagując zdrowy styl życia w mediach pomija się podawanie informacji o tym, jakie bogactwo życiodajnych substancji oferuje nam natura. Przemysł farmaceutyczny jest obecnie jedną z najlepiej rozwijających się gałęzi przemysłu na świecie. Dzieje się tak, ponieważ producenci leków, skupiając się na naszych codziennych dolegliwościach, oferują coraz więcej medykamentów, często niwelujących kilka z nich na raz. Dlatego też należy zastanowić się czy syntetyczne, wielokrotnie modyfikowane substancje są w stanie zastąpić nam te, które potrafią poprawić stan zdrowia bez znaczącej ingerencji człowieka na ich skład.

Korzyści i zagrożenia płynące z samodzielnego leczenia substancjami naturalnymi

Można powiedzieć, iż na szczęście przyszło nam żyć w czasach, gdy skład znacznej większości naturalnych medykamentów został już sprawdzony lub istnieje możliwość jego zbadania. Właściwości roślin leczniczych są wykorzystywane już od czasów starożytnych. Substancje czynne mogą znajdować się praktycznie we wszystkich ich częściach, od korzenia, poprzez łodygi, kwiaty, liście, ziarna, owoce, aż po oleje w nich zawarte. Tak naprawdę w większości przypadków nie ma przeciwwskazań do stosowania całej rośliny jako środka leczniczego. Wyjątek stanowią jedynie nasiona niektórych roślin, dlatego przed ich zastosowaniem, warto poszukać informacji na temat ich właściwości i ewentualnych skutkach ubocznych.

Rośliny lecznicze często sprawdzają się jako środki przeciwbólowe, łagodzące objawy różnych chorób czy środki poprawiające ogólny stan zdrowia. Dzięki substancjom czynnym w nich zawartym, rośliny te potrafią stymulować lub poprawiać funkcjonowanie niektórych narządów, a nawet układów znajdujących się w naszym ciele.
Należy pamiętać, iż przed zastosowaniem danej rośliny, powinniśmy dokładnie poznać jej skład oraz przeciwwskazania do jej użycia. Niektórych z nich nie można łączyć ze sobą, a także z innymi lekami ze względu na silne i niebezpieczne dla zdrowia skutki uboczne. Łączenie ze sobą określonych substancji często wywołuje efekt odwrotny do zamierzonego. Przykład mogą stanowić tutaj substancje antyhistaminowe, które działają przeciwalergicznie. Podwajanie ich dawki lub mieszanie z nieodpowiednimi lekami syntetycznymi może wywoływać senność, obniżać sprawność psychofizyczną, powodować suchość w ustach czy zaparcia.

Substancje roślinne łagodzące objawy chorób i poprawiające stan zdrowia

Do głównych grup substancji czynnych, zawartych w roślinach leczniczych, które wspomagają nasz organizm, zaliczamy:

• Alkaloidy- często stosowane w produkcji środków farmakologicznych, zawarte głównie w tkankach roślinnych. Charakteryzuje je gorzki smak, zaś kształtem przypominają kryształki. Obecnie znanych jest nam około 5 tysięcy alkaloidów, które uznawane są przez biologów za produkty uboczne matabolizmu roślin. Jako przykłady znanych powszechnie alkaloidów możemy w tym miejscu podać morfinę oraz kokainę, których odkrycie było przełomowe dla świata medycyny. Ich silne działanie przeciwbólowe i znieczulające pomogło w przeprowadzeniu wielu innowacyjnych operacji. Inne znane alkaloidy, znajdujące zastosowanie w medycynie to chinina (istotny środek w leczeniu malarii), atropina (stosowana rozszerzania źrenicy), efedryna (obkurczająca śluzówkę), kofeina (działająca pobudzająco i podnosząca ciśnienie krwi).
• Glikozydy- złożone są z dwóch części : cukrowej oraz nie cukrowej. Glikozydy w roślinie uwarunkowywują jej kolor, zapach lub smak. Część cukrową, zwana glikonem, może zawierać 1-12 cząsteczek cukrów prostych, natomiast nie cukrową (aglikon) stanowią związki takie jak alkohole, laktony, fenole, kwasy karboksylowe, sterole czy kumaryny. Glikozydy mogą występować w przyrodzie jako związki zwierzęce lub roślinne. Ze względu na właściwości dzielimy je na nasercowe, fenolowe, antrachinowe, flawonoidowe, saponinowe, goryczkowe, kumarynowe, cyjanowe, irydoinowe, antocjanowe oraz aminoglikozydy.
• Flawonoidy- głównie występują w owocach i warzywach, posiadają działanie przeciwzapalne, antyutleniające, przeciwnowotworowe i detoksykujące. Flawonoidy odpowiadają także za kolor danej rośliny, chronią je przed promieniowaniem UV, atakami owadów, pleśni, regulują wzrost roślin oraz kontrolują reakcje enzymatyczne. Ich główne źródła to cebula, pomidory, brokuły, jagody, jabłka, a także czerwone wino, kakao oraz nasiona roślin strączkowych.
• Witaminy- stymulują wzrost i rozwój organizmu. Do najważniejszych zaliczamy:
  • Witaminę A, która poprawia wzrok, wspomaga odporność, zapobiega rozwojowi nowotworów, jej źródło to m.in. wołowina, cielęcina, drób, jaja, wątroba drobiowa, tuńczyk, mleko.
    Witaminę B6, która podtrzymuje funkcje mózgu, stymuluje wytwarzanie erytrocytów, pomaga utrzymać w normie stężenie cukru we krwi, jej źródło to m.in. drożdże piwowarskie, otręby pszenne, kasza gryczana, orzechy włoskie i laskowe.
  • Witaminę B12, która poprawia metabolizm, stymuluje wytwarzanie erytrocytów, jej źródło to m.in. ryby, mięso, drób, jaja, mleko.
  • Witaminę C, która wspomaga wchłanianie żelaza, pomaga w gojeniu się ran, zapobiega procesom starzenia, poprawia krążenie, jej źródło to m.in. dzika róża, czarna porzeczka, brokuły, papryka, brukselka.
  • Witaminę D, która wspomaga wchłanianie wapnia, chroni przed osteoporozą, posiada korzystne działanie na układ nerwowy, jej źródło to mleko, wątroba wieprzowa, halibut, sardynki, śledzie, jaja.
  • Witaminę E, która działa przeciwutleniająco, wspomaga wytwarzanie czerwonych krwinek, chroni tkanki przed wolnymi rodnikami, jej źródło to warzywa liściaste, rośliny strączkowe, orzechy laskowe, nasiona słonecznika.
  • Witaminę K, która odpowiada za krzepnięcie krwi, działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie, jej źródło to mleko, szpinak, kapusta, sałata, jarmuż, kalafior.
• Śluzy i gumy- to węglowodany nierozpuszczalne w wodzie. Posiadają działanie przeciwzapalne, wspomagają gojenie się ran, działają przeciwbiegunkowo, a w dużych dawkach przeczyszczająco.
• Taniny- powodują cierpki i gorzki smak owoców. Posiadają działanie antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne. Mają właściwości konserwujące. W naszym organizmie zwalczają wolne rodniki, stosuje się je w pielęgnacji jamy ustnej oraz dolegliwościach żołądkowych.
• Olejki eteryczne- głównie działają uspokajająco, rozkurczowo i dezynfekująco.
  
  Jak widać, natura oferuje nam wiele substancji zawartych w roślinach, które przy odpowiednim zastosowaniu mogą korzystnie wpływać na organizm, a nawet niwelować dokuczliwe objawy chorób. Dzięki znajomości składu i działania poszczególnych roślin, możemy śmiało wzbogacać nimi codzienną dietę. Pozwoli to na utrzymanie organizmu w dobrej kondycji, a także pomoże w walce z różnorodnymi chorobami. Nie tylko dostępne w aptekach leki mogą skutecznie nas wyleczyć, ale także naturalne środki spotykane codziennie w otaczającym nas środowisku.